Interakcje leków z żywnością

Zachowanie dobrego zdrowia w dużym stopniu uzależnione jest od prawidłowego sposobu odżywiania się. Truizmem będzie stwierdzenie, że na prawidłową dietę zapewniającą człowiekowi zdrowie i długowieczność, składa się regularny pobór składników odżywczych, witamin, mikro- i makroelementów, aminokwasów oraz wysoki poziom nawodnienia.

Dieta a interakcje leków i suplementów

Właściwie spersonalizowany jadłospis, poza oczywistym, pozytywnym wpływem na pracę organów wewnętrznych i umocnieniem systemu immunologicznego, ma również ogromne znaczenie dla farmakoterapii.

Leki oraz suplementy diety są związkami obcymi dla organizmu, które przyczyniać się mają do naprawy lub poprawy stanu zdrowia. Pomiędzy tymi substancjami a składnikami pokarmowymi zachodzą różne interakcje. Te interakcje mogą wywoływać nieoczekiwane skutki zdrowotne – pozytywne lub negatywne.

Czym są interakcje leków? Warto wiedzieć, że pojęcie „interakcji” oznacza wzajemne oddziaływanie na siebie dwóch lub więcej substancji, w wyniku czego ulegają zmianie ich pierwotne właściwości.

Obecnie około 75% leków przyjmowanych jest doustnie, a zatem ta właśnie grupa medykamentów ma bezpośredni kontakt z przyjmowanym pożywieniem.

W tym kontekście należy pamiętać o tym jaki wpływ na wchłanianie, jak i transport, metabolizm i wydalanie przyjmowanych leków ma spożywany przez nas pokarm.

Na zmniejszenie lub opóźnienie wchłaniania, a co za tym idzie działanie leku, mają wpływ bardzo różne czynniki. Opóźnione opróżnianie żołądka utrudnia przejście tabletki do jelita cienkiego, co zdarza się przy spożywaniu znacznej ilości pokarmów o wysokiej zawartości tłuszczów, a znikomej ilości białka. Tak prowadzona dieta z pewnością wydłuży czas reakcji organizmu na niektóre antybiotyki, m.in. tetracyklinę czy penicylinę oraz często stosowany w celu walki z bólem i gorączką kwas acetylosalicylowy (np. aspiryna, polopiryna).

Leki drażniące śluzówkę jelita zaleca się spożywać razem z posiłkami.

Do tej grupy należą między innymi:

• paracetamol (np. Apap, Panadol),
• ibuprofen (np. Nurofen, Ibuprom, Mig, Ibum),
• diclofenac (np. Voltaren, Olfen, Diclac),
• butapirazol, deksametazon (np. Pabi-dexamethason),
• naproxen (np. Nalgesin, Aleve),
• fluoksetynę (np. Seronil).

Po posiłku warto zażyć na przykład ryboflawinę (witaminę B2), dzięki temu zwiększamy jej wchłanianie.

Interakcje leków – antybiotyki

Lekami, które należy przyjmować przed posiłkiem lub nawet na czczo, są m.in.: ciprofloksacyna, tetracyklina, ampicylina, amoksycylina.

W ich przypadku bardzo istotnym zagrożeniem jest również interakcja z produktami wapniowymi, takimi jak sery, mleko, kefiry.

Istnieje ryzyko, że antybiotyki w połączeniu z tymi pokarmami nie wchłoną się do organizmu wcale lub wchłoną się w ograniczonej ilości.

W tabeli poniżej zaprezentowano substancje chemiczne i przykłady leków, oraz możliwe ich interakcje z wybranymi składnikami pokarmowymi.

Czytajmy ulotki, pytajmy Farmaceutów

Ze względu na wzrost zażywania leków w krajach rozwiniętych, w tym również w Polsce, problem interakcji leków z żywnością przybiera coraz bardziej widoczny problem.

Według danych WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) ponad 50% pacjentów stosujących leki, nie zażywa ich zgodnie z zaleceniami umieszczonymi na ulotce.

Ogromną rolę w przekazywaniu najważniejszych informacji dotyczących  stosowania leku, pełni farmaceuta. W trakcie sprzedaży leków i suplementów diety, przeprowadza wywiad z pacjentem. W ten sposób upewnia się, że lek zostanie właściwie użyty. Dodatkowo przekazuje najważniejsze informacje dotyczące przeciwwskazań, działań niepożądanych oraz o tym jakie są interakcje z żywnością oraz innymi lekami.

Podczas każdej wizyty w aptece warto skorzystać z wiedzy oraz doświadczenia farmaceutów i jednocześnie upewnić się, w jaki sposób bezpiecznie stosować leki.

 Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.