Wpisz aby wyszukać

Inozytol w walce z niepłodnością

Udostępnij

Zastosowanie inozytolu powoduje poprawę jakości oocytów, zmniejszenie dawek gonadotropin stosowanych do stymulacji jajeczkowania, poprawę jakości embrionów oraz większą liczbę ciąż po transferze w przypadku IVF (zapłodnienia in vitro). Co ważne, inozytol jest bardzo bezpieczną substancją i dopiero przy podaniu 16 g na dobę (czyli dawce wielokrotnie przekraczającej dzienną podaż) pojawiają się skutki uboczne.

Mama całuje nogę niemowlaka

Inozytol (podobnie jak ksylitol, sorbitol czy mannitol) jest alkoholem cukrowym. Składa się z pierścienia sześciowęglowego z przyłączonymi do niego sześcioma atomami wodoru i sześcioma grupami hydroksylowymi (-OH). Ze względu na możliwość różnego ułożenia grup hydroksylowych względem pierścienia, tworzy aż 9 różnych form, zwanych stereoizomerami:

  • mioinozytol (MI),
  • scylloinozytol (pozyskiwany z palmy kokosowej, badany pod kątem hamowania rozwoju choroby Alzheimera),
  • mukoinozytol,
  • neoinozytol,
  • alloinozytol,
  • epiinozytol,
  • cisinozytol,
  • D-(+)-chiroinozytol (DCI),
  • L-(-)-chiroinozytol.

Chiroinozytol ma niesymetryczną budowę cząsteczki, a co za tym idzie, jest substancją optycznie czynną i występuje w dwóch epimerycznych formach. Natomiast mioinozytol jest optyczne nieczynny i dlatego występuje tylko w jednej formie.

Gdzie występuje mioinozytol?

Powszechnym źródłem mioinozytolu są: owoce cytrusowe (z wyjątkiem cytryn), pszenica (pszenna mąka razowa, kiełki pszenicy), orzechy, nasiona strączkowe (fasola, soczewica), drożdże piwne, mięso i wątróbka. Dziennie dostarczamy z dietą około 1 g inozytolu. Jest on wchłaniany w jelitach i z krwią wędruje do mózgu, komórek mięśniowych, kości i gonad. Dawniej nazywano go witaminą B8, obecnie jednak wiadomo, że jest on syntetyzowany również w organizmie człowieka i w związku z tym nie może być zaliczany do witamin. Dodatkowo w tkankach wrażliwych na insulinę (takich jak: mięśnie, krew, wątroba) mioinozytol może być przekształcany przez enzym zależny od insuliny (epimerazę NAD/NADH) do D-chiroinozytolu, a oba te składniki  w naszym ciele występują w formie glikanów (glikopeptydów).

Funkcje mioinozytolu w naszym organizmie

  • wchodzi w skład błon komórkowych i lipidów,
  • bierze udział w cytogenezie (różnicowaniu komórkowym) i morfogenezie (kształtowaniu zarodka),
  • zapewnia prawidłowy wzrost komórki,
  • jest prekursorem fosfolipidów odpowiedzialnych za sygnały wewnątrzkomórkowe w oocytach,
  • wpływa również na dojrzewanie komórek jajowych,
  • przekazuje sygnały zależne od FSH (hormonu folikulotropowego),
  • w formie fosfoglikanu bierze udział w dokomórkowym wychwycie glukozy.

D-chiroinozytol jest zaliczany do INS-2 (drugich przekaźników sygnału insulinowego w komórce):

  • stymuluje dehydrogenazę pirogronianu,
  • aktywuje syntezę glikogenu w mięśniach i tkance tłuszczowej.

Oba te związki działają podobnie do insuliny i obniżają poziom glukozy w surowicy krwi.

Na czym polega insulinooporność?

Insulinooporność jest to obniżona wrażliwość organizmu na insulinę. W jej wyniku powstaje hiperinsulinemia wyrównawcza, która stymuluje produkcję androgenów w komórkach tekalnych (osłonki) jajnika. Nadmiar androgenów powoduje hirsutyzm, łojotok, trądzik, łysienie typu męskiego, spadek poziomu SHBG (globuliny wiążącej hormony płciowe, która bierze udział w transporcie testosteronu i estradiolu we krwi), blokuje rozwój pęcherzyka dominującego w jajnikach, prowadzi do przedwczesnej artezji (zanikania) pęcherzyków jajnikowych. Skutkiem tego nie dochodzi do owulacji lub zmniejsza się ich częstotliwość, co prowadzi do niepłodności.

Kiedy mówimy o niepłodności

Gdy po pół roku (u pacjentów powyżej 35 r.ż.) lub po roku (w przypadku osób młodszych) regularnego współżycia 3-4 razy na tydzień bez stosowania jakichkolwiek metod antykoncepcyjnych nie udaje się zajść w ciążę, możemy domniemywać niepłodność.

Może być ona spowodowana zarówno czynnikami męskimi jak i żeńskimi. U kobiet natomiast przyczyny można podzielić na:

  • jajnikowe:
    • dysfunkcje jajników,
    • torbiele jajników,
    • zaburzenia układu podwzgórze-przysadka w tym PCOS,
    • hiperprolaktynemia,
    • prolaktynoma;
  • jajowodowe:
    • niedrożność jajowodów,
    • dysfunkcje aparatu rzęskowego błony śluzowej jajowodów,
    • upośledzona perystaltyka mięśniówki jajowodu,
    • zrosty okołojajowodowe blokujące kontakt jajnika z ujściem jajowodu;
  • maciczne:
    • wady wrodzone macicy,
    • mięśniaki;
  • szyjkowe:
    • tzw. wrogość śluzu;
  • ogólnoustrojowe:
    • endometrioza,
    • choroby autoimmunologiczne,
    • choroby tarczycy.

PCOS czyli zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet. Charakteryzuje się powiększeniem jajników, występowaniem wielu nieprawidłowych torbieli (cyst), hiperandrogenizmem i zaburzeniami miesiączkowania. U większości pacjentek w przebiegu PCOS rozwija się również insulinooporność.

Europejskie Stowarzyszenie Endokrynologiczne (ESE) zaleca wykonanie testu tolerancjii glukozy (OGIT) u wszystkich kobiet otyłych (BMI > 30 kg/m2) z PCOS oraz u szczupłych po 40. roku życia, natomiast ESHRE (Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii) zaleca jego wykonanie u wszystkich kobiet z PCOS.

Aby rozpoznać PCOS, należy wykluczyć:

  • wrodzony przerost nadnerczy,
  • hiperprolaktynemię,
  • guzy wydzielające androgeny,
  • niedoczynność tarczycy,
  • akromegalię,
  • zespół Cushinga.

Przyczyny powstawania zespołu policystycznych jajników nie są do końca poznane. Uważa się, że może on być skutkiem przewlekłego stanu zapalnego komórek tłuszczowych, związanego z podwyższonym stężeniem interleukin IL-6, IL-18, TGFα (transformującego czynnika wzrostu) i CRP (białka ostrej fazy). Zwraca się również uwagę na rolę inozytolofosfoglikanów (IPG) określanych jako drugie przekaźniki sygnału insulinowego wewnątrz komórek. Stosunek fizjologiczny MI/DCI jest specyficzny w każdej tkance.

Insulinooporność powoduje spadek poziomu DCI w tkankach i narządach wrażliwych na insulinę (np. w mięśniach, wątrobie). Jajniki jednak nie są wrażliwe na insulinę i nie wykazują insulinooporności, natomiast hiperinsulinemia prowadzi w nich do nadprodukcji DCI, niedoboru MI i zaburzenia fizjologicznego stosunku MI/DCI. Niedobór mioinozytolu ma wpływ na niską jakość komórek jajowych.

Nieleczony PCOS może prowadzić do wielu groźnych chorób. Najczęściej wiąże się on z rozwinięciem:

Inozytol a niepłodność

Leczenie PCOS lekami przeciwcukrzycowymi (metformina, pioglitazon, troglitazon) czy inozytolem (zarówno mioinozytolem, jak i w połączeniu odpowiednich proporcjach z D-chiroinozytolem) przynosi wymierne korzyści. Udowodniono że już 3-miesięczna terapia inozytolem powoduje:

  • przywrócenie owulacji,
  • zmniejszenie objętości jajników,
  • spadek stężenia hormonu luteinizującego (LH), a także stosunku LH/FSH,
  • obniżenie stężenia prolaktyny (PRL),
  • wzrost poziomu progesteronu w fazie lutealnej,
  • zmniejszenie stężenia testosteronu i DHEA w surowicy,
  • poprawę parametrów insulinooporności (wskaźnik HOMA),
  • nieznaczne zmniejszenie objawów hirsutyzmu (w skali Ferrimana-Gallweya).

Jak się jednak okazało również u pacjentek bez PCOS zastosowanie inozytolu powoduje poprawę jakości oocytów, zmniejszenie dawek gonadotropin stosowanych do stymulacji jajeczkowania, poprawę jakości embrionów oraz większą liczbę ciąż po transferze w przypadku IVF (zapłodnienia in vitro).Ostatnio pojawiają się również doniesienia, że inozytol może zapobiegać powstawaniu wad cewy nerwowej u płodu w przypadku oporności na działanie kwasu foliowego.

Warto również zauważyć, że inozytol jest substancją bardzo bezpieczną. Dopiero przy podaniu 16 g na dobę (czyli dawce wielokrotnie przekraczającej dzienną podaż) pojawiają się bóle brzucha i nudności, innych działań niepożądanych nie zaobserwowano. Pomimo to należy zachować ostrożność w trakcie jednoczesnego stosowania dużych dawek inozytolu i leków przeciwlękowych (anksjolityków) lub silnych leków uspokajających, ponieważ inozytol może znosić działanie tych leków. Inozytol warto przyjmować łącznie z witaminami z grupy B, gdyż zwiększa to jego wchłanianie, natomiast kawa, herbata, antybiotyki czy sulfonamidy obniżają jego biodostępność w organizmie.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.

Tagi::

Być może spodoba Ci się

1 komentarz