Kolonoskopia co warto wiedzieć przed badaniem?

Kolonoskopia wielu ludziom kojarzy się z czymś wstydliwym. Badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego – takie tematy są w naszym społeczeństwie traktowane jako tabu. Błędnie! Dlaczego? Kolonoskopia jest bowiem podstawowym badaniem w profilaktyce wykrywania raka jelita grubego. Wczesne wykrycie tego nowotworu daje prawie 100% szanse na wyleczenie.

Kolonoskopia – kiedy wykonać badanie

Kolonoskopia jest badaniem endoskopowym zalecanym ludziom po 50. roku życia, szczególnie, gdy występują dodatkowe czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Do takich czynników zalicza się występowanie nowotworu w najbliższej rodzinie (rodzice, dziadkowie), choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelit. W przypadku występowania zwiększonego ryzyka zachorowania, powinni przebadać się także ludzie młodsi.

UWAGA! Pamiętajmy, jak ważny jest czas w przypadku diagnozy nowotworu!

Kolonoskopia wykonywana jest również, gdy występują naprzemienne biegunki i zaparcia, niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza, krwawienia z dolnej części przewodu pokarmowego, silne biegunki o nieznanej przyczynie oraz nagła i nieuzasadniona, znaczna utrata masy ciała.

Czasami kolonoskopia może służyć do celów terapeutycznych. Za jej pomocą można pobrać wycinek jelita, zahamować krwawienia lub usunąć polipy.

Jak przygotować się do kolonoskopii?

Przygotowanie do kolonoskopii:

• Najważniejsza jest specjalna dieta przed kolonoskopią. Na dwa dni przed badaniem pacjent powinien przejść na dietę płynną. Należy także unikać kawy, alkoholu oraz napojów gazowanych – drażnią one ściany jelita.
• Co więcej, na tydzień przed wykonaniem badania pacjent powinien wyeliminować z diety jedzenie zawierające nasiona lub pestki oraz produkty pełnoziarniste. Trzy dni przed badaniem, do grupy wyeliminowanych produktów należy dołączyć buraki oraz inne pokarmy, które mogą barwić ścianę jelita na czerwono (także soki i przetwory).
• Lekarz, zlecając badanie, powinien jasno poinformować pacjenta o konieczności przyjmowania leków przeczyszczających. W aptekach istnieją preparaty, które stosuje się przed tego typu badaniami; wiele z nich jest na receptę. Jeśli lekarz nie przepisze żadnego konkretnego leku, warto dopytać farmaceutę, który preparat dostępny bez recepty będzie w tym przypadku najskuteczniejszy. Przy stosowaniu środków przeczyszczających zaleca się zwiększenie spożywania płynów do 3 litrów dziennie.

Badanie wykonuje się na czczo, a więc na 12 godzin przed planowaną kolonoskopią można przyjmować jedynie niegazowaną, czystą wodę – a bezpośrednio dwie godziny przed należy wypić dwa litry.

Bardzo ważne jest, aby stosować się do zaleceń lekarza i dobrze przygotować się do badania poprzez dokładne oczyszczenie jelit. Nieprzestrzeganie diety lub zignorowanie zaleceń zażycia środków przeczyszczających może skutkować poważnymi powikłaniami po badaniu.

Jak wygląda i ile trwa kolonoskopia?

Do wykonania badania stosuje się kolonoskop, czyli giętką rurkę zakończoną kamerą. Rurkę tę lekarz wprowadza do dolnego odcinka jelita poprzez odbyt. Umożliwia mu to dokładną obserwację ścian jelita. Przed wprowadzeniem kolonoskopu, lekarz prosi pacjenta o położenie się na lewym boku, a następnie bada odbyt i jego okolice za pomocą palca w celu ustalenia, czy nie ma tam ran lub ropni i czy można przeprowadzić badanie.

Sama kolonoskopia nie jest bardzo bolesna, jednak dochodzi do podrażnienia ścian jelita, więc wielu pacjentów określa badanie jako bardzo nieprzyjemne. Odczuwanie bólu jest też cechą bardzo indywidualną i zależy od progu odczuwania bólu przez pacjenta. Z tego powodu lekarz może zaproponować przeprowadzenie zabiegu kolonoskopii w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Znieczulenie miejscowe polega na posmarowaniu okolic odbytu żelem znieczulającym.

Kolonoskopia w znieczuleniu ogólnym oznacza, że pacjent będzie badany pod narkozą – o ile nie występują ku temu żadne przeciwwskazania. Przed planowanym badaniem lekarz powinien zebrać od pacjenta dokładny wywiad i określić, który rodzaj znieczulenia będzie bardziej odpowiedni.

Co zrobić po badaniu?

Bezpośrednio po badaniu należy udać się do łazienki w celu oddania gazów, które w nadmiarze zebrały się w jelicie. Jest to stan najzupełniej normalny, którego nie należy się wstydzić. Najważniejsze jest, aby przynajmniej przez dwie godziny po badaniu odpoczywać. Szczególnie, jeśli kolonoskopia była wykonana w znieczuleniu ogólnym. W tym przypadku dobrze byłoby poprosić bliską osobę o to, by towarzyszyła pacjentowi przy wyjściu ze szpitala lub gabinetu. Niektóre placówki wręcz wymagają obecności drugiej osoby, więc warto upewnić się o tym wcześniej.

UWAGA! Obowiązuje również bezwzględny zakaz prowadzenia samochodu do dwunastu godzin po znieczuleniu ogólnym. Nawet, jeśli kolonoskopia była przeprowadzona w znieczuleniu miejscowym, prowadzenie pojazdów nie jest zalecane.

Kolonoskopia – co można jeść i pić po badaniu

Po narkozie – przez dwie godziny – nie można spożywać pokarmów ani pić. Pierwszy posiłek powinien być płynny, następnie powinno się stosować dietę lekkostrawną przez kilka dni po badaniu. W diecie pacjenta powinien znaleźć się biały chleb, chude mięso, zupy kremy i nabiał. W dniu badania zakazane jest spożywanie alkoholu.

Należy pamiętać, że kolonoskopia jest badaniem bardzo inwazyjnym, po którym mogą pojawić się niepokojące skutki uboczne. Bóle brzucha, wzdęcia i delikatna biegunka bezpośrednio po zabiegu nie powinny wzbudzać zaniepokojenia. Jednak jeśli bóle będą bardzo duże, biegunka obfita i nieustająca lub dojdzie do krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, trzeba natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Kolonoskopia ceny zabiegu

Koszt kolonoskopii będzie się różnił w zależności od miasta, placówki, lekarza wykonującego badanie. Według wyszukiwarek internetowych będzie on wynosił od 400 do nawet 2000 zł. Dużą różnicą w kosztach będzie sposób znieczulenia – przy znieczuleniu ogólnym musi być obecny dodatkowo lekarz anestezjolog. Należy się upewnić przed badaniem, czy koszt znieczulenia był wpisany w koszt zabiegu.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.