Półpasiec – jak długo trwa i czym jest

Półpasiec to choroba zakaźna wywoływana przez wirusy z rodziny Herpes. Czynnikiem chorobotwórczym jest Varicella zoster virus(VZV). Pierwszy kontakt z VZV związany jest z zachorowaniem na ospę wietrzną. Najczęściej przechodzimy ją w wieku przedszkolnym lub szkolnym, nabywamy wówczas odporność na chorobę, lecz wirus zostaje w organizmie już na zawsze. Umiejscawia się w nerwach czuciowych i tam ulega uśpieniu.

Półpasiec – kiedy atakuje nasz organizm

Półpasiec aktywuje się w sytuacji:

• obniżenia odporności,
• przyjmowania leków immunosupresyjnych (przeciw odrzuceniu przeszczepów),
• kontaktu z wydzielinami z pęcherza osoby chorej (materiał zakaźny).

Pierwsze objawy choroby są niespecyficzne i w dużej mierze przypominają przeziębienie. Występuje wówczas ogólne osłabienie, wysoka temperatura i ból gardła. Po około 2–3 dniach występują bardziej charakterystyczne objawy, takie jak:

• zaczerwienienie, pieczenie,
• swędzenie i mrowienie skóry,
• wysypka,
• ostry, przeszywający lub kłujący ból,
• przeczulica skóry chorobowo zmienionej.

Cechą charakterystyczną półpaśca jest występowanie objawów tylko po jednej stronie ciała, nie przekraczając linii środkowej. Z medycznego punktu widzenia oznacza to, że półpasiec atakuje nerwy międzyżebrowe, a wysypka występuje w okolicy piersiowej lub lędźwiowej.

Półpasiec oczny i uszny

Oprócz klasycznej (połowicznie występującej wysypki), wyróżniamy formy niespecyficzne:

• półpasiec oczny,
• półpasiec uszny,
• półpasiec rozsiany.

Półpasiec oczny i półpasiec uszny atakuje nerw trójdzielny twarzy.

W ocznym wysypka występuje na twarzy, czole, głowie, a nawet na powiece czy gałce ocznej. Jest najbardziej groźną postacią choroby, gdyż może doprowadzić do całkowitego porażenia nerwu twarzowego, opadania powieki i kącika ust, a także do uszkodzenia i utraty wzroku.

W przypadku półpaśca usznego wysypka zlokalizowana jest w pobliżu lub we wnętrzu ucha.

Oprócz porażenia nerwu twarzowego, może wystąpić utrata smaku, jak również jednostronne uszkodzenie słuchu. O półpaścu rozsianym, zwanym uogólnionym, mówimy, gdy zmiany występują na całym tułowiu chorego.

Półpasiec objawy

Długość choroby uzależniona jest od ilości wykwitów i obszaru ich występowania, a także reakcji chorego na pierwsze objawy. Ważne jest jak najszybsze zdiagnozowanie i przyjmowanie leków o działaniu przeciwwirusowym i środków wysuszających. Pęcherze to objawy, które mogą namnażać się przez około 4 dni. Powstałe wykwity najpierw występują pojedynczo i dopiero później łączą się w skupiska. Czas trwania choroby to około 1–2 tygodnie. W tym czasie dochodzi do zaleczenia wykwitów, z których powstają strupki. Objawy takie jak ból czy przeczulica mogą występować jeszcze przez miesiąc.

UWAGA! W przypadku długotrwale utrzymującego się bólu, konieczna jest ponowna wizyta u specjalisty w celu wykluczenia lub potwierdzenia powikłań półpaśca, np. neuralgii.

Do powikłań zaliczamy także porażenie nerwu trójdzielnego twarzy, przebarwienia skórne lub blizny.

Czy półpasiec jest zaraźliwy?

Możliwość zarażenia półpaścem jest bardzo mała i wynosi około 10%; dla porównania z ospą wietrzną, gdzie możliwość zarażenia to około 90%. Chorego należy odizolować szczególnie od kobiet ciężarnych, małych dzieci, osób z obniżoną odporności lub po przeszczepie.

UWAGA! Półpaścem zarazić się może tylko osoba, która przebyła ospę wietrzną i miała kontakt z materiałem zakaźnym.

Osoba, która nie przebyła ospy wietrznej, w kontakcie z materiałem zakaźnym może zachorować, ale tylko na ospę. W profilaktyce zakażenia, ważne jest zachowanie podstawowych zasad higieny osobistej. Ryzyko zarażenia, podczas kontaktu czy pielęgnacji osoby chorej, zmniejszamy poprzez częste mycie rąk czy stosowanie środków ochrony osobistej (rękawiczek).

Półpasiec u dzieci

Najczęściej choroba występuje u osób dorosłych, bardzo rzadko u kobiet ciężarnych i małych dzieci. Według badań statystycznych najwięcej zachorowań odnotowuje się około 50. roku życia. Występowanie półpaśca u dzieci jest niezwykle rzadkie. Najczęściej dotyczy dzieci, u których ospa wietrzna wystąpiła bardzo wcześnie (między 1. a 2. rokiem życia).

UWAGA! Kobiety ciężarne nie powinny mieć kontaktu z osobą chorą, szczególnie w sytuacji, gdy same nie chorowały na ospę. Pierwszy kontakt ciężarnej z VZV stanowi ryzyko wad wrodzonych u dziecka. Półpasiec u ciężarnej, również nie jest pożądany, lecz nie stanowi on zagrożenia dla dziecka i może być leczony według ogólnego schematu. 

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.