Wpisz aby wyszukać

Udostępnij

Bólem brzucha nazywamy dolegliwości w obrębie jamy brzusznej. Jest to obszar ograniczony od góry przez dolny łuk żeber i przeponę, a od dołu – przez kości miednicy. To tutaj znajdują się kluczowe narządy wewnętrzne układu pokarmowego, moczowego oraz żeńskiego rozrodczego. Skomplikowana budowa powoduje, że ból brzucha może mieć wieloraką przyczynę. Umiejscowienie, rodzaj, siła i częstość występowania bólu brzucha wiele mówią o jego przyczynie. Szczególnie pomocne jest ustalenie czynników wywołujących ból, takich jak zmiana pozycji ciała, oddychanie, kaszel, wysiłek fizyczny czy zastosowanie leków. Ważne w diagnostyce są też objawy towarzyszące, jak wymioty, wypróżnienia, duszności, osłabienie, gorączka. Kiedy udać się do lekarza?

Ból brzucha

Lokalizacja bólu brzucha

  • Ból lewostronny wskazuje najczęściej na chorobę trzustki, śledziony, lewostronne zapalenie opłucnej, choroby nerek lub przestrzeni okołonerkowej. Dolegliwości żołądkowe odczuwalne są głównie w górnej środkowo-lewej części brzucha.
  • Bóle umiejscowione tuż poniżej prawego żebra pojawiają się w patologii wątroby i dróg żółciowych.
  • Ból odczuwany w okolicy okołopępkowej wskazuje najczęściej na schorzenie jelita cienkiego.
  • Jeśli bólowi śródbrzusza lub podbrzusza towarzyszy biegunka, to właśnie ten objaw należy uznać za dominujący.
  • Zaburzenia rytmu wypróżnień, obecność w stolcu krwi lub śluzu kierują uwagę na choroby odbytnicy i esicy.
  • Częste lub bolesne oddawanie moczu, krwiomocz i ból w okolicy nadłonowej lub lędźwiowej sugerują zmiany pochodzenia urologicznego.

Ból kolkowy, ból spastyczny

Charakterystyczną cechą bólu spastycznego jest pojawianie się krótkotrwałych, silnych dolegliwości naprzemiennie z okresami ich wyciszenia. Spowodowany jest on rozciąganiem lub skurczem mięśniówki narządów wewnętrznych, np. ściany jelit (nadmierne gromadzenie gazów), pęcherzyka żółciowego (kamica żółciowa), moczowodu (kolka nerkowa) bądź macicy (bóle miesiączkowe). Pierwszą pomocą w tego typu dolegliwościach są leki rozkurczowe i przeciwbólowe.

Stały ból brzucha

Określany jako kłucie, gniecenie lub pieczenie o stałym nasileniu. Ból stały może być objawem ostrego lub przewlekłego zapalenia
toczącego się w jamie brzusznej.

Ostry ból brzucha

Nie zwlekaj z wizytą u lekarza!

Nagły, silny i umiejscowiony ból, nasilający się podczas ruchu, wskazuje na ostry stan zapalny. Niezależnie od lokalizacji należy poddać go ocenie lekarza, gdyż bardzo często wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Nieleczony prawidłowo stan ostry może doprowadzić do
zapalenia otrzewnej i niewydolności wielonarządowej.

Zapalenie wyrostka robaczkowego, po której stronie jest wyrostek?

Najczęstszym schorzeniem ostrym brzucha jest zapalenie wyrostka robaczkowego. Ból umiejscowiony jest początkowo nad pępkiem i migruje z czasem do prawej dolnej części brzucha.

Zapalenie pęcherzyka żółciowego – gdzie boli?

Popularnym przykładem jest również zapalenie pęcherzyka żółciowego jako powikłanie kamicy żółciowej. W tym przypadku występuje silna tkliwość powłok brzusznych w okolicy podżebrowej prawej oraz ból tego miejsca przy głębokim wdechu.

Ostre zapalenie trzustki

Można je powiązać z kamicą żółciową, nadmiernym spożywaniem alkoholu i tłustych pokarmów. Charakteryzuje je uporczywy i silny ból okolicy podżebrowej, promieniujący do pleców.

Ból przez wrzody żołądka

Groźnym stanem ostrym są perforacje i krwawienie z przewodu pokarmowego, które mogą być spowodowane zaniedbaniem wrzodów żołądka i dwunastnicy, nowotworami, pourazowym pęknięciem narządów wewnętrznych (trzustka czy śledziona) lub pęknięciem tętniaka aorty brzusznej.

Miażdżyca a ból brzucha

Miażdżyca i zakrzepica mogą powodować niedokrwienie jelit, w konsekwencji zatrzymanie ich perystaltyki i bardzo bolesną niedrożność porażenną jelit. Porażenie jelit może również wystąpić po lekach działających na receptory opioidowe.

Zawał a ból brzucha

Nietypowym przykładem jest zawał mięśnia sercowego. U wielu pacjentów obserwuje się wtedy piekący ból w górnej części brzucha, często połączony z nudnościami, wzmożoną potliwością i uczuciem lęku.

Przewlekły ból brzucha

Trwa miesiącami lub latami. Jest to ból tępy, słabo zlokalizowany. Często towarzyszą mu nudności, wymioty, może się nasilać w spoczynku.
Najbardziej powszechnym przykładem schorzenia objawiającego się bólem przewlekłym jest zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy. Ból opisywany jest jako pieczenie lub palenie. Mogą mu towarzyszyć mdłości, odbijanie, zgaga, a nawet silne wymioty. Uważa się, że w wielu przypadkach choroba ta ma podłoże stresowe. Innymi lub równoległymi przyczynami mogą być zła dieta i obecność w przewodzie
pokarmowym bakterii Helicobacter pylori.

Schorzenia powodujące przewlekły ból brzucha:

  1. Zaburzenia czynnościowe jelit:
    • zespół jelita drażliwego,
    • dyspepsja czynnościowa,
    • choroba Leśniowskiego i Crohna,
    • wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
    • niedokrwienne zapalenie jelit,
    • infekcyjne i pasożytnicze choroby jelit,
    • zapalenie uchyłków,
    • celiakia,
  2. Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych,
  3. Przewlekłe zapalenie trzustki,
  4. Nowotwory narządów jamy brzusznej,
  5. Choroby układu nerwowego:
    • stwardnienie rozsiane,
    • półpasiec,
    • nerwoból.

Poposiłkowy ból brzucha

Skurczowy ból w okolicy żołądka i jelit pojawia się w zatruciach pokarmowych. Towarzyszą mu nudności, wymioty, biegunka (może być krwista), gorączka. Objawy te zazwyczaj trwają krótko i ustępują samoistnie.

Ból brzucha a biegunka

Biegunka w zatruciu to naturalny proces umożliwiający pozbycie się toksyn z organizmu i nie należy jej hamować lekami zawierającymi
loperamid. Wskazane jest nawadnianie i stosowanie preparatów osłaniających przewód pokarmowy. Dyspepsja charakteryzuje się występowaniem więcej niż jednej z następujących dolegliwości: poposiłkowego uczucia pełności, wczesnego uczucia sytości, bólu lub uczucia pieczenia w nadbrzuszu. Warto również wiedzieć, że głównymi przyczynami pierwotnymi dyspepsji jest choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, choroba refluksowa przełyku, rzadziej przewlekłe zapalenie trzustki czy dróg żółciowych; dyspepsja może też być objawem nowotworu. Dyspepsja bywa też działaniem
niepożądanym niektórych leków przyjmowanych przewlekle, jak np. leków przeciwzapalnych, leków przeciwreumatycznych, preparatów żelaza i potasu, antybiotyków.

Nietolerancje pokarmowe a ból brzucha

Nietolerancje pokarmowe (np. glutenu, laktozy) i alergie pokarmowe (mleko krowie, jajka, ryby i owoce morza, orzechy, seler, pomidor, przyprawy, zboża, soja, cytrusy) – często wywołują kurczowy ból brzucha, wzdęcia, biegunki i zaparcia, krew w stolcu, nudności, wymioty. W tym przypadku należy ustalić, które substancje lub produkty są odpowiedzialne za wystąpienie niepożądanych objawów.

Ból podbrzusza u kobiet

U kobiet bóle podbrzusza często mają podłoże ginekologiczne. W związku z tym może być konsekwencją ciąży pozamacicznej, zapalenia jajowodów i jajników na tle bakteryjnym. Często jest też związany z zapaleniem pęcherza.

Ból brzucha w ciąży

U kobiet ciężarnych zmiany hormonalne są odpowiedzialne za spowolnienie procesów trawiennych, co powoduje często wzdęcia i zaparcia. Dodatkowo przyjmowanie żelaza nasila te dolegliwości. Rosnący płód powoduje przemieszczenie się narządów wewnątrz jamy brzusznej i powoduje ich ucisk. Ból mogą powodować też fizjologiczne skurcze macicy. Nasilenie skurczy, krwawienie, tkliwość macicy powinny być sygnałem alarmowym, który wymaga pilnej kontroli lekarskiej. W przypadku gastrycznych problemów u kobiet ciężarnych, takich jak ból żołądka czy zgaga, zastosować
można środki mechanicznie osłaniające śluzówkę żołądka np. śluzy czy alginiany. W przypadku wymiotów i biegunki bezpieczne jest nawadnianie elektrolitami i stosowanie probiotyków oraz środków rozkurczowych z drotaweryną.

Ból brzucha u dziecka

ból brzucha u dziecka

Charakterystyczne dla wieku dziecięcego są nietolerancje i alergie pokarmowe, zapalenie wyrostka robaczkowego czy pęcherza moczowego. Nierzadko ból powodowany jest zaparciem na tle błędów dietetycznych lub na tle stresowym. Charakterystyczną przyczyną bólu brzucha w wieku
dziecięcym są też inwazje pasożytnicze lub połknięcie ciała obcego.

Pasożyty a ból brzucha

Giardioza wywoływana przez lamblie wywołuje często ostre biegunki, biegunkę tłuszczową, ból kolkowy brzucha, wzdęcia, brak apetytu. Inne robaczyce jak glistnica czy tasiemczyca powodują ból brzucha o umiarkowanym stopniu. Niektóre przedmioty połknięte podczas zabawy mogą zablokować i ranić przewód pokarmowy.

Bólowi brzucha zwykle towarzyszy płacz dziecka. Ponadto mogą pojawić się ślinotok i odruch wymiotny.

Dziecko połknęło baterię – co robić?

Szczególnie niebezpieczne jest połknięcie przez dziecko baterii. Zawarte w bateriach związki żrące powodują perforację przewodu pokarmowego i kolejnych narządów, prowadząc niejednokrotnie do śmierci. Podejrzenie połknięcia baterii przez dziecko, nawet gdy brak jest jakichkolwiek
objawów, powinno skutkować natychmiastowym zgłoszeniem się do szpitala, gdyż o zdrowiu dziecka decydują minuty.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.

Tagi::

Być może spodoba Ci się