Próchnica, zgorzel zęba – choroby zębów mlecznych

Zęby mleczne to pierwsze pokolenie zębów. To właśnie od ich stanu, wyglądu i rozstawienia zależy to, jak będą wyglądać zęby stałe. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na ich pielęgnację. Przedwczesne usunięcie zębów mlecznych grozi wadami zgryzu. Do najczęstszych chorób zębów mlecznych, dotykających dzieci, należą: próchnica, zapalenie miazgi, zgorzel zęba, ropień, nadwrażliwość zębów oraz erozja szkliwa.

Najczęściej diagnozowaną chorobą zębów jest próchnica

Szacuje się, że aż 96% Polaków zmaga się z próchnicą. Świadomość posiadania tej choroby jest niska, ponieważ większość z nas nie wiąże „dziury” w zębie z chorobą. Jest to jednak choroba bakteryjna, która atakuje twarde tkanki zęba. Przyczyną powstawania próchnicy są kwasy, powstałe na skutek działania bakterii próchnicotwórczych metabolizujących cukier. Powstaniu próchnicy zapobiegamy poprzez profilaktykę, czyli ograniczenie spożywania cukrów, dbanie o higienę jamy ustnej oraz regularne kontrole u dentysty.

W Polsce mamy epidemię próchnicy – 60% 3-latków ma co najmniej jeden ubytek w zębie!

Zapalenie miazgi zębowej

Zapalenie miazgi jest najczęściej wynikiem nieleczonej próchnicy. Powoduje silny ból zęba. Mogą pojawiać się obrzęki dziąseł. Nie należy lekceważyć tej choroby, ponieważ zapalenie miazgi może spowodować rozprzestrzenienie się ogniska bakteryjnego. W przypadku podejrzenia tej choroby, zaleca się jak najszybszą wizytę u dentysty.

Zgorzel zęba mlecznego

U dzieci zdarza się też zgorzel zęba mlecznego. Zgorzel zęba to choroba miazgi, która pojawia się, jeśli ząb został zaatakowany przez bakterie. Objawy zgorzeli zęba nie są specyficzne, ponieważ zwykle wiążą się z silnym bólem oraz nieświeżym oddechem. Można wyróżnić dwa rodzaje zgorzeli zęba, tj. zgorzel częściową, która obejmuje tylko część miazgi, oraz zgorzel całkowitą, która obejmuje zarówno część koronową, jak i korzeniową miazgi. Leczenie zgorzeli zęba jest konieczne, ponieważ może doprowadzić do wielu chorób, w tym do sepsy.

Próchnica a ropień zęba

Ropień to pęcherzyk wypełniony płynem. Pojawia się na dziąśle, sygnalizując infekcję. Obszar ten często jest wrażliwy w dotyku, zaczerwieniony oraz opuchnięty. Jeśli pojawia się ropień, zwłaszcza u dziecka, najczęściej jest to spowodowane głęboką próchnicą i stanem zapalnym miazgi, czyli żywej i bogato unerwionej części zęba. Dziąsło i otaczające ząb tkanki zostają zainfekowane przez bakterie, a stan zapalny może rozprzestrzeniać się od korzenia aż do kości. Dodatkowo, dzieci są bardziej zagrożone infekcjami zębów, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni sprawny. Niestety bakterie z ropnia mogą przenieść się na cały organizm i w najgorszym wypadku spowodować zagrażające życiu dziecka powikłania, wymagające podania antybiotyków, czasem nawet hospitalizacji.

Przyczyny nadwrażliwości zębów

Nadwrażliwość zębów powstaje, kiedy uszkodzeniu ulega zewnętrzna warstwa zęba, czyli szkliwo. Ma ono za zadanie chronić znajdującą się pod nim zębinę. Zębina jest silnie unerwiona i kiedy szkliwo jest uszkodzone, zetknięcie z gorącym, zimnym albo kwaśnym jedzeniem, czy nawet mroźnym powietrzem, powoduje dotkliwy ból. Nadwrażliwość częściej dotyka dorosłych, ale bywa, że problem ten mają już dzieci. Zęby mleczne są bowiem słabo zmineralizowane i mają szkliwo cieńsze niż u dorosłych, a przez to w sposób naturalny są bardziej wrażliwe niż dojrzałe zęby stałe. U najmłodszych jedną z najczęstszych przyczyn nadwrażliwości jest próchnica, która stopniowo niszczy szkliwo i dociera w końcu do zębiny. Zarówno próchnicy jak i nadwrażliwości zębów sprzyja dieta niemowlęcia i małego dziecka, bogata w cukry, nawet te naturalne – z mleka czy owoców. Przy tym dzieci często nie lubią myć zębów, a jeśli już to robią, to niedokładnie.

Erozja szkliwa

Erozja szkliwa to powierzchowna utrata tkanek twardych zębów na skutek długotrwałego działania kwasów dostarczanych poprzez pożywienie lub będących rezultatem choroby. Profilaktyka schorzenia polega przede wszystkim na ograniczeniu spożywania kwaśnych potraw i napojów, a także stosowaniu produktów higienicznych z zawartością fluoru. Problem erozji zębów znany jest od dawna, jednak z roku na rok wzrasta częstość jej występowania. Powstawanie erozji zębów jest wieloczynnikowe.

Najczęstszym powodem powstawania ubytków erozyjnych są nieodpowiednie nawyki żywieniowe – spożywanie nadmiernych ilości kwaśnych pokarmów, takich jak owoce (szczególnie cytrusy), soki owocowe, napoje gazowane czy energetyzujące, wina, sosy (winegret, majonez, keczup). Dodatkowym błędem jest szczotkowanie zębów bezpośrednio po spożyciu kwaśnego posiłku. Zalecane jest najpierw wypłukanie jamy ustnej wodą bądź płukanką i dopiero dokładne umycie zębów – najwcześniej po godzinie.

Wady zgryzu

Wady zgryzu to zaburzenie w budowie i w czynnościach narządów jamy ustnej. Mają duży wpływ na prawidłowe czynności jamy ustnej, jakimi są: oddychanie, gryzienie, żucie, połykanie i mowa. Nie jest to co prawda choroba, ale może powodować konsekwencje prowadzące do rozwoju choroby. Wady zgryzu nie są również defektem kosmetycznym, lecz problemem zdrowotnym, który ma wpływ na dorosłe życie. 

Z wielu badań wynika, że wady zgryzu występują u 50–80% populacji. Wady zgryzu mogą być wrodzone, ale najczęściej są nabyte.

Głównymi przyczynami wad zgryzu u dzieci są:

• nieprawidłowe układanie niemowlęcia do snu,
• karmienie dziecka butelką zamiast piersią,
• częste podawanie smoczka,
• podawanie butelki ze smoczkiem,
• zaniedbywanie wizyt u stomatologa z dzieckiem.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.