Egzema na dłoniach – przyczyny i pielęgnacja

Egzema na dłoniach to częsty problem, szczególnie w sezonie zimowym. Wiąże się z faktem, że coraz więcej osób cierpi na choroby alergiczne skóry (np. atopowe zapalenie skóry). Stanowi to ogromny problem nie tylko medyczny, ale również psychologiczny. Co, gdy choroba dotyka bezpośrednio naszych dłoni? Co może dać ulgę swędzącej skórze ze stanem zapalnym? Jak wygląda leczenie egzemy dłoni i czego należy unikać?

Spis treści:

1. Jak egzema na dłoniach wpływa na życie?
2. Kogo najczęściej dotyka egzema dłoni?
3. Przyczyny egzemy
4. Alergeny a egzema na dłoniach
5. Objawy egzemy
6. Pielęgnacja skóry przy egzemie
7. Egzema na dłoniach – krem czy emolient?
8. Na co uważać po wystąpieniu egzemy na dłoniach?
9. Egzema na dłoniach – jak zapobiegać?
10. Egzema na dłoniach – leczenie

Jak egzema na dłoniach wpływa na życie?

Dłonie odgrywają istotną rolę w życiu społecznym i zawodowym każdego z nas. U osób, u których pojawiła się egzema na dłoniach mogą pojawić się lęki związane np. z podaniem dłoni w obawie przed odrzuceniem przez innych ludzi. Nierzadko jest to powód depresji i alienacji. W Polsce ze względu na niechęć pacjentów do przyznawania się do tego typu chorób, liczba chorych jest niedoszacowana.

Kogo najczęściej dotyka egzema dłoni?

Niektóre badania donoszą, że największą zachorowalność obserwuje się u osób zawodowo zajmujących się sprzątaniem oraz u pracowników medycznych. Jest to mocno związane z narażeniem tych grup zawodowych na kontakt z silnymi detergentami oraz środkami antyseptycznymi. Występowanie egzemy jest również często związane z wiekiem. W przypadku niemowląt obserwuje się występowanie atopowego zapalenia skóry, którego objawy mogą ustąpić u dzieci w późniejszym wieku. Niestety w życiu dorosłym często następuje nawrót choroby. Spotyka to nawet co drugą osobę, która cierpiała na atopowe zapalenie skóry w wieku niemowlęcym. Dzieci są dotknięte egzemą głównie w przebiegu atopowego zapalenia skóry (AZS).

Egzema nie jest chorobą zakaźną, a więc nie można się nią zarazić. Powoduje ją tworzący się w skórze stan zapalny.

Przyczyny egzemy

Egzema inaczej nazywana jest wypryskiem. To powierzchowny stan zapalny skóry wywołany czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Główne przyczyny jej występowania to: alergia, zaburzenia immunologiczne, a także kontakt z substancjami drażniącymi o silnym potencjale alergizującym. Nie wyklucza się również przyczyn genetycznych egzemy, które mogą wiązać się ze zwiększoną zapadalnością na alergie skórne.

Alergeny a egzema na dłoniach

Wyprysk powstaje na skutek zetknięcia się skóry z substancją uczulającą lub drażniącą. Jeśli mamy do czynienia z egzemą na tle alergicznym, pierwsza jej faza zacznie pojawiać się na skórze po kontakcie z alergenem, jakim mogą być substancje kosmetyczne, składniki odzieży, leków czy nawet biżuteria. Przy wyprysku z podrażnienia, czynnikiem indukującym objawy może być użycie środków piorących, detergentów, substancji konserwujących, roztworów kwasów i zasad. Dlatego istotnym aspektem jest właściwa diagnoza i identyfikacja substancji powodujących egzemę.

Objawy egzemy

Charakterystyczną cechą jest to, że choroba ta nie występuje na tle infekcyjnym. Najczęściej towarzyszy jej silny świąd, obrzmienie i zaczerwienienie skóry. Zazwyczaj przebiega w czterech etapach, w których zmiany przybierają inny wygląd.

Egzema na dłoniach – etapy pojawiania się choroby

1. Pojawia się rumień naskórka, który przechodzi w zmiany pęcherzowe ulegające pękaniu i prowadzące do nadżerki tych obszarów.
2. Powstaje zaschnięta wydzielina ropna o żółtym odcieniu.
3. Zmiany skórne rozwijają się zwykle na wrażliwych partiach ciała, jak wspomniane dłonie, ale także łokcie, stopy czy powieki. Jeśli choroba ta lokalizuje się na dłoniach, mamy do czynienia z tak zwanym wypryskiem kontaktowym.
4. W przypadku dłoni zmiany skórne pojawiają się są zarówno na grzbietach, w przestrzeniach międzypalcowych, palcach oraz ich wewnętrznej stronie. Czasami wyprysk jest w stanie objąć nawet nadgarstki.

Przede wszystkim kluczowy jest fakt, że egzema nie należy do chorób zaraźliwych. I choć nie jest to schorzenie będące zagrożeniem dla zdrowia i życia chorego, może negatywnie wpływać na jego jakość.

Pielęgnacja skóry przy egzemie

Wyprysk dłoni jest chorobą przewlekłą i wymagającą stałej terapii. Podstawą staje się właściwa pielęgnacja poprzez stosowanie preparatów kosmetycznych o działaniu emoliencyjnym. Mowa tu zarówno o produktach kosmetycznych, takich jak kremy, emulsje czy mleczka, ale również preparaty myjące. W przypadku egzemy na dłoniach, skóra w miejscach zmienionych chorobowo jest przesuszona i łuszcząca się. W związku z tym, należy wybierać kosmetyki, które w swoim składzie zawierają substancje zabezpieczające skórę przed utratą wody, odbudowujące warstwę ochronną naskórka oraz zmniejszające świąd. Dodatkowo tworzą one na powierzchni skóry film zabezpieczający przed czynnikami zaostrzającymi egzemę, tworząc tym samym mechaniczną barierę ochronną. Zasady pielęgnacji skóry objętej egzemą są zbliżone do tych, jakie stosuje się przy cerze wrażliwej.

Egzema na dłoniach – krem czy emolient

Skóra z egzemą charakteryzuje się spowolnionymi procesami regeneracyjnymi, dlatego stosowanie emolientów pomaga przyspieszyć ten proces. Jednocześnie emolienty wpływają na zwiększenie elastyczności skóry, co jest nieocenione w przebiegu wyprysku, gdyż wówczas obserwujemy znaczny jej spadek. Dlatego też podstawowym elementem codziennego mycia dłoni powinny być preparaty emoliencyjne, choćby te przeznaczone do mycia ciała czy twarzy.

Na co uważać po wystąpieniu egzemy na dłoniach?

Przeciwwskazane jest używanie mydeł, które dodatkowo zaburzają właściwości fizjologiczne skóry dłoni, zmieniając ich naturalne pH. Należy zabezpieczać skórę przed działaniem niskich temperatur, a które zdecydowanie nie są wskazane dla skóry w stanie zapalnym. Właśnie dlatego zaostrzenie objawów egzemy najczęściej ma miejsce w miesiącach zimowych. Szczególnie w tej porze roku odradza się brania długich kąpieli. W efekcie może dochodzić dodatkowego przesuszenia skóry. Egzema natomiast może się wtedy nasilić.

Egzema na dłoniach – jak zapobiegać?

Osoby cierpiące na egzemę na dłoniach powinny przykładać szczególną uwagę do materiałów, z jakich wykonane są ubrania. Znaczenie ma nie tylko tkanina użyta do zrobienia rękawiczek, które mają bezpośredni kontakt z dłońmi, ale i pozostałe części garderoby. Należy wybierać naturalne materiały jak na przykład bawełna. Ważnym aspektem profilaktyki jest to, aby wykluczyć alergeny i przyzwyczaić się do sprawdzania składu ubrań i materiałów, które mamy zamiar nałożyć.

Egzema na dłoniach – leczenie

Podstawowym etapem leczenia egzemy jest ustalenie i eliminacja alergenu będącego przyczyną choroby. Wykonywane są testy płatkowe naskórkowe, które potwierdzają, czy występuje nadwrażliwość kontaktowa na daną substancję. Następnie wprowadzone zostaje leczenie egzemy zarówno miejscowe, jak i ogólne. Stosowane są preparaty zawierające steroidy oraz, jeśli jednocześnie występuje zakażenie bakteryjne, zaleca się miejscowe leki antyseptyczne. Jednak z uwagi na liczne skutki uboczne leków steroidowych zalecane jest robienie przerw i czasowe zastępowanie emolientami. Jeśli miejscowe leczenie egzemy jest niewystarczające, lekarz może zalecić lek steroidowy o działaniu ogólnym przyjmowane doustnie.

Wiele osób boryka się z nadwrażliwością i alergią na różnego rodzaju substancje i przedmioty. Zdrowe dłonie to nasza wizytówka, a przede wszystkim komfort. Z uwagi na różny charakter przebiegu choroby, a także odmienne czynniki wywołujące egzemę, nie ma jednej metody, która pozwoliłaby leczyć egzemę. Istnieją jednak możliwości terapeutyczne oraz profilaktyczne, aby poprawić komfort życia w przebiegu egzemy dłoni.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.