5 kroków do skutecznego odczulania

Coraz bardziej popularne wśród pacjentów cierpiących z powodu alergii odczulanie to potoczna nazwa na immunoterapię swoistą. Jest to jedyna metoda przyczynowego leczenia schorzeń alergicznych, która jest coraz lepiej udokumentowana w publikacjach naukowych oraz coraz prężniej się rozwija.

Inną skuteczną i znaną metodą walki z alergią jest unikanie kontaktu z alergenem – niestety jest to zwykle niemożliwe. Obecnie dostępne są dwie metody immunoterapii – podskórna, uważana za skuteczniejszą i częściej stosowana oraz podjęzykowa.

1. Wybierz odczulanie doustne lub podjęzykowe jako alternatywę dla odczulania podskórnego

Odczulania doustne lub podjęzykowe jest stosowane przede wszystkim u osób dorosłych z wysoką nadwrażliwością na alergeny oraz u dzieci, u których ten sposób odczulania jest zdecydowanie wygodniejszy i mniej stresujący. Według niektórych naukowców, dzięki doustnej formie możliwe jest zastosowanie większych dawek alergenów, w porównaniu do klasycznego odczulania podskórnego, co znacznie przyśpiesza ten proces. Stwierdzono, że preparaty te są dobrze tolerowane, a najczęstsze działania niepożądane to zaburzenia żołądkowo-jelitowe i podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej.

Preparat zwykle podaje się w postaci roztworu lub tabletki na błonę śluzową okolicy podjęzykowej jamy ustnej. Należy go utrzymać w tym miejscu około 1-2 minut, a następnie połknąć.

2. Używaj szczepionek i produktów alergenowych o zbadanej i potwierdzonej jakości

W terapii chorób alergicznych wykorzystuje się szczepionki alergenowe oraz produkty alergenowe. Szczepionki (dawniej używana nazwa to wyciąg alergenowy) to przygotowanie alergenu, przez ekstrakcję aktywnych składników z substancji zwierzęcych bądź roślinnych za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika. Produkty alergenowe to aktywne biologicznie produkty, zwykle pochodzenia białkowego, które są podawane w celu diagnostyki, zapobiegania lub leczenia alergii i chorób o podłożu alergicznym.

Warunkiem skutecznej immunoterapii jest używanie standaryzowanych szczepionek alergenowych o zbadanej i potwierdzonej jakości.

Terapia podskórna uznawana jest za najskuteczniejszy sposób walki z objawami alergii. Niestety wymaga od pacjenta stawienia się w ośrodku, gdyż nie jest w stanie sam podać sobie leku. Podobnie jak w przypadku immunoterapii doustnej schemat dawkowania opiera się na stopniowym zwiększaniu dawki przez 2–3 tygodnie do uzyskania dawki podtrzymującej.

3. Wybierz odpowiedni rodzaj immunoterapii swoistej

Immunoterapia przedsezonowa – stosuje się ją wyłącznie u pacjentów uczulonych na pyłki roślin. Podaje się ją na 2–3 miesiące przed spodziewanym okresem pylenia, stopniowo zwiększając dawkę, w celu doprowadzenia do maksymalnej dawki alergenu przed sezonem. Po jej osiągnięciu leczenie jest przerywane.

Immunoterapia całoroczna – zalecana pacjentom uczulonym na alergeny obecne w ich środowisku cały rok, niezależnie od pory roku.

4. Skonsultuj się z lekarzem alergologiem przed odczulaniem

Aby immunoterapia była skuteczna, pacjent przede wszystkim musi stosować się do zaleceń lekarza i wykonywać szczepienia we właściwych odstępach czasu oraz kontynuować terapię w określonym czasie, co jest niezbędne do uzyskania trwałego efektu terapeutycznego. Metoda ta jest również skuteczna pod względem ekonomicznym, bowiem zmniejsza się zachorowalność na astmę oraz nowe alergie, a co za tym idzie potrzeba korzystania z leków.

Decyzję o zleceniu immunoterapii powinien podjąć specjalista alergolog, opierając ją o dokładny wywiad lekarski, dodatni wynik testów alergicznych i/lub badanie krwi na obecność konkretnych przeciwciał, wskazujących na uczulenie danym alergenem. Warto zaznaczyć, że sam dodatni wynik testów skórnych nie jest wystarczającym powodem do przeprowadzenia procesu odczulania.

Wskazania do przeprowadzenia immunoterapii są identyczne u dorosłych i dzieci, jednak za dolną granicę jej stosowania przyjmuje się 5. rok życia. Jest to częściowo spowodowane tym, że ciężko postawić skuteczną diagnozę u młodszego dziecka, które nie jest w stanie odpowiednio odróżnić objawów. Górna granica wiekowa przeprowadzania odczulania nie została ustanowiona, jednak u starszych pacjentów trzeba pamiętać o chorobach towarzyszących, takich jak nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca.

Przeciwwskazaniami do podjęcia tej terapii są infekcje wirusowe i bakteryjne, choroby nowotworowe, zaburzenia układu immunologicznego oraz ciężkie choroby układu krążenia.

5. Pamiętaj o zaleceniach lekarza i nie przerywaj kuracji w trakcie

Proces odczulania to obecnie jedna z najbardziej skutecznych metod walki z alergią. Jak każda metoda posiada też swoje wady. Cena poszczególnych szczepionek jest często wysoka, znacznie przewyższa koszt doustnego leczenia farmakologicznego. Jednak główną przyczyną niepowodzenia procesu odczulania jest niestosowanie się pacjentów do zaleceń lekarskich.

Proces immunoterapii jest skuteczny tylko wtedy, gdy jest przeprowadzony od początku do końca. Powinien trwać około 3 lat. Kuracja przerwana przedwcześnie jest nieefektywna. Nawet jeśli osiągnięto poprawę stanu zdrowia, efekt nie będzie trwały i wkrótce objawy powracają ze zdwojoną siłą, co spowoduje, że pacjent będzie musiał sięgnąć po większe dawki leków objawowych.

Według danych z rynku hiszpańskiego, pełną, 3-letnią terapię odczulania metodą podskórną kończy jedynie 35% pacjentów. Na rynku polskim sytuacja niestety nie wygląda lepiej. Szacuje się, że pacjenci przerywają kurację po wykupieniu 3–4 opakowań leku, a do pełnej kuracji potrzeba 5 opakowań.

Przebieg skutecznego procesu odczulania:

• pełna kuracja podskórna powinna trwać 3 lata – tylko kompletne jej przeprowadzenie może zagwarantować złagodzenie, a nawet wyciszenie objawów nawet na 5 lat,
• należy przestrzegać terminów wizyt wyznaczonych przez lekarza i stosować się do jego zaleceń,
• po każdym zastrzyku unikać nadmiernego wysiłku fizycznego i kontaktu z alergenami,
• pozostawać pod nadzorem lekarza około 30 minut po podaniu leku – jest to czas, w którym mogą wystąpić ewentualne działania niepożądane, zwykle niezagrażające życiu.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.