Dezodorant czy antyperspirant. Co wybrać?

Wydzielanie potu to naturalny proces – niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Pocenie się zapewnia utrzymanie prawidłowej temperatury ciała, a także właściwe pH na powierzchni skóry. Wiele osób cierpi na nadmierne wydzielanie potu, co często wiąże się z przykrym zapachem. Na szczęście dzięki antyperspirantom i dezodorantom możemy w znacznym stopniu zredukować ten problem. Jednak który produkt będzie odpowiedni dla nas? Dezodorant czy antyperspirant – czym się różnią oraz na który warto zwrócić uwagę?

Spis treści:

1. Jak działa antyperspirant?
2. Dezodorant czy antyperspirant – czym się różnią?
3. Rodzaje antyperspirantów
4. Antyperspirant dla dzieci – kiedy kupić?
5. Bezpieczeństwo stosowania antyperspirantów
6. Rodzaje dezodorantów
7. Naturalny antyperspirant i dezodorant
8. Ałun – czym jest? Czy jest skuteczny?

Pocenie się to wynik przegrzania organizmu na skutek wysokiej temperatury, aktywności fizycznej, ale również stanów emocjonalnych. To fizjologiczny proces, który ma na celu obniżenie temperatury ciała. Pot wydostaje się na powierzchnię skóry gruczołami potowymi, często jest to związane z nieprzyjemnym zapachem. Istnieją dwa rodzaje gruczołów potowych zlokalizowanych na ciele człowieka – ekrynowe i apokrynowe.

Gruczoły potowe ekrynowe

Pot wydzielany przez gruczoły ekrynowe składa się w większości z wody i jest bezwonny. Ujścia wychodzą bezpośrednio na powierzchnię skóry. Znajdują się one między innymi na tułowiu, skórze głowy, dłoniach i stopach.

Gruczoły apokrynowe

Odmienne cechy charakteryzują gruczoły apokrynowe. Ich kanaliki uchodzą bezpośrednio do mieszka włosowego. Pot przez nie wydzielany ma bladożółty kolor i wyczuwalny zapach. Takie gruczoły znajdują się pod pachami, w okolicach pachwin i krocza. W jego skład poza wodą wchodzą dodatkowe substancje takie jak lipoproteiny. To właśnie te związki są obiektem zainteresowania bakterii naturalnie bytujących na skórze. Mikroorganizmy te przekształcają lipoproteiny w kwasy tłuszczowe, co daje charakterystyczną, nieprzyjemną woń potu.

Jak działa antyperspirant?

Podstawowym działaniem antyperspirantu jest ograniczenie wydzielania potu. Swoje działanie zawdzięczają związkom glinu (alkaliczne sole glinu). Substancje te w kontakcie ze skórą, tworzą pewien rodzaj żelu, który blokuje ujścia gruczołów potowych. W ten sposób ograniczona zostaje potliwość. Stan ten utrzymuje się od kilku godzin, w przypadku antyperspirantu o małym stężeniu, do kilku dni – w przypadku blokerów. Blokada ta jest jednak przejściowa i ustępuje podczas mycia okolic pachowych, a nawet po silnym spoceniu się.

Dezodorant czy antyperspirant – czym się różnią?

Przede wszystkich oba produkty różnią się obecnością związków glinu. Z tego też powodu dezodorant i antyperspirant to zupełnie różne produkty o innym mechanizmie działania. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że dezodorant nie zmniejsza wydzielania potu – ma on jedynie właściwości antybakteryjne. Dzięki temu zapobiega rozwojowi na powierzchni skóry bakterii, odpowiadających za nieprzyjemny zapach potu. Co więcej, w skład kosmetyków dezodorujących wchodzą substancje zapachowe, które stanowią dodatkową formę neutralizacji już istniejącej woni. Z założenia więc dezodorant bez aluminium (czyli wspomnianych związków gliny) to podstawa. Warto jednak zwrócić uwagę na inne składniki – np. na alkohol etylowy. Może on podrażniać wrażliwą i suchą skórę.

Antyperspirant działa znacznie dłużej niż dezodorant. Dezodorant nie będzie odpowiednim kosmetykiem dla osób cierpiących na nadmierną potliwość, gdyż zwyczajnie jest dla nich za słaby.

Rodzaje antyperspirantów

Spośród wszystkich kosmetyków o działaniu antyperspiracyjnym najbardziej powszechne są te stosowane pod pachy – spraye, sztyfty i kulki. Kategoria produktów zmniejszających potliwość jest jednak bardziej obszerna i zawiera również antyperspiranty do stóp czy te do miejsc intymnych. Stosuje się również antyperspiranty w kremie, które zmniejszają potliwość dłoni i stóp. Często taka postać kosmetyków nie wymaga użycia substancji zapachowych, więc będą to antyperspiranty bezzapachowe.

Jaki antyperspirant wybrać?

Sposób aplikacji nie warunkuje siły działania produktu, dlatego nie istotne jest, czy zaaplikujemy antyperspirant w kulce, czy antyperspirant w sztyfcie. Sugerować możemy się jednak deklaracją producenta obecną na opakowaniu. Podpowiada ona, na jaki czas wydzielanie potu powinno zostać zminimalizowane i co jaki czas należy ponowić stosowanie antyperspirantu. Ten kilkudniowy to tak zwany bloker potu. Poza informacją o sile działania, na opakowaniu możemy znaleźć również deklaracje producenta dotyczące niepozostawiania plam (białych i żółtych). Jednak skonstruowanie receptury, która jest dobrym antyperspirantem i nie zostawia śladów na ubraniach, wciąż jest wielkim wyzwaniem. Warto wiedzieć, że nawet najlepsze kosmetyki mogą odkładać się na tkaninach.

Antyperspirant dla dzieci – kiedy kupić?

W ostatnim czasie pojawiają się również produkty sugerujące, że są odpowiednie dla dzieci. Należy jednak zaznaczyć, że sam proces pocenia jest zależny od okresu dojrzewania. Tak więc dzieci nie wydzielają potu o nieprzyjemnej woni, a proces ten jest aktywowany pod wpływem zmian poziomów hormonów płciowych. Dlatego antyperspirant dla dzieci powinien być stosowany dopiero w wieku nastoletnim.

Bezpieczeństwo stosowania antyperspirantów

Antyperspiranty to dość pechowa grupa kosmetyków, biorąc pod uwagę ilość nieprawdziwych informacji krążących na ich temat. Jednak liczne wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa stosowania antyperspirantów nie mają podstaw naukowych. Mówi się, że substancje zawarte w antyperspirantach, jak najczęściej występujący chlorowodorek glinu (INCI: Aluminium Chlorohydrate), mogą działać drażniąco na skórę i być powodem reakcji alergicznych. Nie wynika to jednak z działania samej substancji czynnej, a jedynie niskiego odczynu pH produktu.

Czy antyperspiranty blokują usuwanie toksyn?

Antyperspirantom zarzuca się również wpływ na blokowanie usuwania toksyn z organizmu. Należy jednak zaznaczyć, że ilość wydalanych toksyn wraz z potem jest znikoma w porównaniu z innymi drogami ich wydalania, czyli przez wątrobę i nerki. Nie ma więc podstaw obawiać się, że procesy te zostaną zahamowane wraz z regularnym blokowaniem gruczołów potowych.

Spekulacje na temat antyperspirantów mówią też o możliwości zaburzenia naturalnej termoregulacji człowieka, poprzez zablokowanie ujść gruczołów wydzielających pot. Jednak te zlokalizowane pod pachami to zaledwie 1% wszystkich, przez które wydzielany jest pot chłodzący ciało. Nie ulega wątpliwości, że używanie antyperspirantów nie ma wpływu na procesy termoregulacyjne.

Związki glinu a choroba Alzheimera

Związkom glinu zarzuca się również wpływ na występowanie choroby Alzheimera. Teza ta nie została jednak nigdy potwierdzona. Wiele organizacji na świecie, takich jak brytyjskie Alzheimer Society oraz Institute of Food Research wydały na ten temat specjalne raporty. Mówią one o braku dowodów, aby podwyższone stężenie glinu w tkance nerwowej miało wpływ na powstawanie choroby Alzhaimera. Dodatkowo główną drogą przedostawania się glinu ze środowiska jest droga pokarmowa, a poziom narażenia na glin pochodzący z kosmetyków jest zdecydowanie niższy. Dowodzi to faktu, że antyperspirant bez aluminium nie jest absolutną koniecznością.

Rodzaje dezodorantów

Coraz częściej w tej kategorii spotyka się kosmetyki o specjalnym przeznaczeniu. Dezodorant do stóp, pod pachy czy dezodorant do higieny intymnej już nikogo nie dziwi. Zaskakująca jest jednak dostępność dezodorantu do włosów czy też dezodorantu anti-ageing wzbogaconego kwasem hialuronowym i koenzymem Q10. Dezodorant perfumowany to standard wśród tego typu produktów. Należy spodziewać się, że nie znajdziemy dezodorantu bezzapachowego, a do każdego dodana będzie kompozycja zapachowa, która ma za zadanie maskowanie zapachu potu.

Dezodorant dla dzieci

Na rynku dostępny jest też dezodorant dla dzieci. Jednak tak jak w przypadku antyperspirantów odpowiedni czas na ich stosowanie przypada w okresie dojrzewania, kiedy pojawiają się wskazania do użycia tego typu preparatów.

Naturalny antyperspirant i dezodorant

A co jeśli jednak chcemy uniknąć związków glinu i wybrać kosmetyk o naturalnym składzie? Spośród naturalnych antyperspirantów i dezodorantów można wybrać także te pełne ekstraktów ziołowych i składników pochodzenia naturalnego. Często wykorzystywanym ku temu minerałem jest talk, który występuje samodzielnie w postaci zasypek i pudrów. Taki antyperspirant uzyska swoje właściwości pochłaniające pot za sprawą dodania do jego receptury wspomnianego talku.

Ekstrakty roślinne w walce z potem

Z kolei naturalny dezodorant może zawierać ekstrakty roślinne neutralizujące woń potu lub też takie o właściwościach antybakteryjnych. W tym celu wykorzystywany jest ekstrakt z nagietka, werbena, kora dębu, dziurawiec czy brzoza. Niezastąpione działanie ma również szałwia, rozmaryn oraz oczar wirginijski o silnych właściwościach ściągających. Naturalne dezodoranty często wzbogacane są dużą ilością olejków eterycznych, takich jak olejek eukaliptusowy, herbaciany czy lawendowy. I choć wydawać by się mogło, że produkty stworzone na bazie naturalnych substancji są łagodniejsze od tych syntetycznych, nic bardziej mylnego. Surowce roślinne częściej niż inne substancje dają odczyny alergiczne, dlatego też, zanim rozpylimy produkt na całym ciele lub posmarujemy nim duży obszar, zróbmy próbę. Alternatywą dla zwykłych dezodorantów jest też dezodorant magnezowy. To preparat o konsystencji oliwki, który zawiera jony magnezowe. Cząsteczki te mają zdolność przenikania przez skórę. Preparat zapobiega rozwojowi bakterii odpowiedzialnych za nieprzyjemny zapach.

Ałun – czym jest? Czy jest skuteczny?

Od jakiegoś czasu panuje moda na stosowanie kosmetyków naturalnych. Na fali tego trendu swoją popularność zyskał ałun, będący potencjalną alternatywą dla tradycyjnych preparatów zmniejszających pocenie. Ałun nie rzadko jest wyborem konsumentów poszukujących kosmetyków bez aluminium, ze względu na owianie złą sławą tego składnika. Nic bardziej mylnego, gdyż ałun to kryształ składający się właśnie z soli glinu. Co ciekawe, choć ałun występuje naturalnie na terenach Europy, Azji i Ameryki Północnej, ten o przeznaczeniu kosmetycznym to w większości ałun kryształ wytworzony w warunkach laboratoryjnych. Nie ma więc nic wspólnego z ideą kosmetyków naturalnych.

Jak działa ałun?

Minerał ten jest ceniony przede wszystkim za działanie antybakteryjne. Zapobiega w ten sposób wytwarzaniu bakterii odpowiedzialnych za nieprzyjemny zapach potu, w czym przypomina działanie dezodorantu. Cenną właściwością ałunu jest działanie ściągające. Ma on wpływ na obkurczanie naczyń krwionośnych, dlatego z powodzeniem stosuje się go jako środek tamujący krwawienie powstałe na skutek golenia. Ałun najczęściej występuje w formie kryształu, jednak można go spotkać w postaci pudru i sztyftu. Użycie polega na zwilżeniu go wodą, a następnie potarciu wybranych partii ciała. Można go stosować w okolicach bikini, pach i na twarzy. W postaci pudru używany jest na stopy lub jako dodatek do kąpieli.

Potliwość, choć to proces fizjologiczny, jest często krępująca. Na szczęście współczesny przemysł kosmetyczny proponuje wiele rozwiązań, aby nie rezygnować z codziennych aktywności i czuć się świeżo.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.