Wpisz aby wyszukać

Karczoch zwyczajny czyli naturalny sposób na zdrowie

Udostępnij

Karczoch to wieloletnia roślina z rodziny astrowatych (Astraceae), Cynara scolymus L., pochodząca z ciepłych okolic Morza Śródziemnego. Istnieją jego dwie dominujące odmiany: duża – z zielonymi, okrągłymi pąkami oraz mała – podłużna, w kolorze fioletowym. Częścią jadalną są tzw. serca, czyli główki kwiatostanów, które nadają się do gotowania, smażenia oraz pieczenia.

Natomiast surowcem zielarskim jest liść karczocha. Jego właściwości lecznicze znane były już starożytnym Grekom i Rzymianom. W XVI w. karczocha sprowadzono do Francji, skąd rozprzestrzenił się po całej Europie. W latach sześćdziesiątych XX wieku zidentyfikowano, a następnie wyizolowano, jeden z jego aktywnych składników – cynarynę, której przypisywano właściwości pozytywnie wpływające na wątrobę.

Składniki aktywne

Liść karczocha zawiera wiele różnorodnych związków chemicznych wykazujących aktywne działanie. Należą do nich: kwasy fenolowe (cynaryna, kwas chlorogenowy, kwas kawowy), laktony seskwiterpenowe (cynaropikryna, cynarolid) oraz flawonoidy (luteolina i cynarozyd). W surowcu znajdują się ponadto: fitosterole, antocyjany, olejki eteryczne, karotenoidy, kwasy organiczne, polisacharydy (śluzy, pektyny, inulina), aminokwasy (L-asparagina), enzymy (np. oksydaza, cynaraza, proteaza) oraz składniki mineralne (potas, wapń, magnez).

Ważne właściwości i zastosowanie

Bioaktywne związki obecne w karczochu mogą wielokierunkowo zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Jednym z ważniejszych kierunków terapeutycznych działania karczocha jest hamowanie rozwoju miażdżycy. Liczne badania udowodniły bowiem, że luteolina zawarta w karczochu wpływa hamująco na proces syntezy cholesterolu. Stosowanie ekstraktu z liści karczocha może wpłynąć na zmniejszenie poziomu cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL („złego cholesterolu”) oraz zwiększenie frakcji HDL („dobrego cholesterolu”).

Karczoch jako ochrona i regeneracja wątroby

Związki fenolowe zawarte w liściach karczocha wykazują działanie ochronne na komórki wątroby – wspomagają usuwanie toksyn, działają żółciotwórczo i żółciopędnie. W oczyszczaniu wątroby szczególnie pomocna jest cynaryna, która została poddana licznym badaniom. Poza działaniem ochronnym, ekstrakt z liści karczocha wywiera również korzystny wpływ na regenerację tego narządu, dzięki zwiększeniu przepływu krwi, aktywacji rezerw energetycznych, stymulacji podziałów komórek wątroby oraz zwiększeniu w nich zawartości RNA, co sprzyja jej odbudowie.

Karczoch i wspomaganie trawienia

Związki goryczkowe obecne w liściach karczocha pobudzają wydzielanie śliny, soków trawiennych i żółci. Dzięki tym właściwościom wyciągi z liści karczocha łagodzą objawy niestrawności (bóle brzucha, nudności, wymioty) oraz zmniejszają dolegliwości związane z zespołem jelita nadwrażliwego (IBS), takie jak: zaburzenia rytmu wypróżnień (biegunki, zaparcia) czy wzdęcia.

Karczoch jako antyoksydant

Liczne badania potwierdzają również właściwości przeciwutleniające związków zawartych w liściach karczocha (m.in. cynaryny oraz kwasu chlorogenowego). Działanie antyoksydacyjne tych substancji polega na wiązaniu jonów metali i pochłanianiu wolnych rodników oraz na hamowaniu utleniania frakcji LDL cholesterolu.

Karczoch w apteczce

Preparaty z karczochem najlepiej nabywać w aptece. Zaleca się stosowanie produktów wysokiej jakości, standaryzowanych (z określoną zawartością składników aktywnych), hipoalergicznych, bez sztucznych dodatków konserwujących, barwiących i smakowych. Optymalna dawka suplementacyjna ekstraktu z liści karczocha wynosi 300-800 mg dziennie.

Wyciągu z karczocha nie należy stosować w przypadku stwierdzonej niedrożności dróg żółciowych, natomiast osoby z kamicą żółciową oraz przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny skonsultować się z lekarzem. Warto również pamiętać, że karczoch może wywołać reakcję alergiczną u osób wrażliwych na rośliny z rodziny astrowatych.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.

Tagi::