Esperanto – język lekarzy i farmaceutów

W związku z intensywnym rozwojem środków przekazu, współczesny świat wydaje się mniejszy, a możliwość łatwego i szybkiego przemieszczania sprawiła, że w większości miast na świecie żyją i pracują obok siebie ludzie wielu narodowości. Na naszym kontynencie wyrazem dążenia poszczególnych krajów do eliminowania takich barier jak granice państw czy różne waluty jest powstanie Unii Europejskiej. Choć zrobiono już tak wiele, aby ludzie mogli czuć się równymi wobec siebie nawzajem „obywatelami świata”, to jednak nadal nie zawsze możemy się porozumieć.

Nietrudno sobie wyobrazić o ile łatwiej byłoby podróżować, wymieniać się doświadczeniami, nawiązywać przyjaźnie na całym świecie i współpracować, gdybyśmy wszyscy posługiwali się jednym językiem. Niemożliwe? Pewien Polak udowodnił, że jest to jak najbardziej realne!

Ludwik Zamenhof i Wieża Babel

Ludwik Zamenhof urodził się w 15 grudnia 1859 roku w rodzinie żydowskiej w Białymstoku. Społeczność miasta była w tamtych czasach wielonarodowościowa i składała się z Żydów, Polaków, Rosjan i Niemców. Już w dzieciństwie mały Ludwik mógł obserwować wybuchające między przedstawicielami tychże narodów konflikty i nieporozumienia. To spowodowało, że w jego głowie zakiełkowała idea wspólnego języka, który miałby zbliżyć ludzi i spowodować, że staną się „braćmi”. W wieku zaledwie 10 lat napisał dramat Wieża Babel, czyli tragedia białostocka w pięciu aktach, co było wyrazem przekonania o tym, że przyczyną sporów między ludźmi jest bariera językowa. Od tego momentu całe swoje życie poświęcił idei wspólnego języka i wytrwale dążył do jego stworzenia.

Idea wspólnego języka

Po ukończeniu gimnazjum Zamenhof rozpoczął studia medyczne, które ukończył w 1885 roku. W tym samym roku powstał ostateczny projekt międzynarodowego języka jego pomysłu. Młody lekarz postanowił specjalizować się w dziedzinie okulistyki. Prowadził praktykę w Warszawie, jednocześnie propagując ideę wspólnego języka. Po dwóch latach, przy pomocy swojego przyszłego teścia, wydał książkę Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny. Podpisał ją pseudonimem „Doktoro Esperanto”, co oznacza „doktora mającego nadzieję”. Wkrótce słowo „esperanto” przyjęło się jako nazwa języka, a z całego świata zaczęły docierać wyrazy uznania dla jego twórcy. Wydany w języku rosyjskim podręcznik jeszcze w tym samym roku przetłumaczono na francuski, polski, niemiecki i angielski.

Niezwykłość esperanto

Co stanowi o niezwykłości esperanto? Esperantystka Gabriela Kosiarska tłumaczy, że „największym plusem języka esperanto jest gramatyka i swobodny styl. Słownictwo nie stanowi większego problemu, tym bardziej, że każdy w oparciu o wypracowane przez Zamenhofa zasady sam tworzy słowa – to znaczy, że na powiedzenie jednego wyrazu może istnieć kilka słów”. Wkrótce po powstaniu słownika esperanto Antoni Grabowski przetłumaczył na nowy język „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Dotychczas tylko w tym języku udało się zachować rym i rytm trzynastozgłoskowca. Esperanto zyskało uznanie wielu wybitnych uczonych i pisarzy, takich jak profesor Tadeusz Kotarbiński, który uznał je za „najgenialniejsze połączenie logiki i prostoty.”

Światowy Medyczny Związek Esperanta

Ludwik Zamenhof pochodził z rodziny o medycznych tradycjach, dlatego pierwszymi entuzjastami i propagatorami esperanto byli lekarze i farmaceuci – bracia Zamenhofa – Feliks i Leon, z których pierwszy był lekarzem i farmaceutą, drugi laryngologiem, syn Adam, który w ślad za ojcem został okulistą, bratanica Romana – farmaceutka. W 1908 roku znany polski lekarz dr Wilhelm Róbin zaproponował utworzenie związku o nazwie „Tutmonda Esperantista Kuracista Asocio” (TEKA) (Ogólnoświatowy Związek Lekarzy Esperantystów), który w 1961 r. przekształcił się w UMEA (Universala Medicina Esperanto-Asocio – Światowy Medyczny Związek Esperanta). W szeregach związku aktywnie działają przedstawiciele różnych zawodów medycznych. Nie brakuje również akcentu farmaceutycznego – jednym z zasłużonych dla ruchu esperanckiego jest dr farmacji Włodzimierz Opoka, który został Sekretarzem Generalnym UMEA i Redaktorem Naczelnym międzynarodowego naukowego czasopisma medycznego w języku esperanto pod tytułem „Medicina Internacia Revuo”. UMEA co dwa lata organizuje konferencje w różnych krajach, na których wiodącym tematem są osiągnięcia nauk medycznych i farmaceutycznych.

Język ludzi wrażliwych na los innych

Przyczyną, dla której esperanto jest cenione przez medyków, jest nie tylko uniwersalność tego języka, ale również idea, jaka przyświecała jego twórcy. Lekarze i farmaceuci są powołani do niesienia pomocy chorym i cierpiącym bez względu na ich płeć, kolor skóry, wyznanie, orientację seksualną czy poglądy. Istotą esperanto jest zaś umożliwienie ludziom porozumienia ponad wszelkimi barierami i podziałami. Jest to zatem język ludzi wrażliwych na los innych, dążących do życia we wzajemnym poszanowaniu i przyjaźni.

Materiał nie stanowi i nie zastąpi porady lekarskiej.